دکتر روح الله رضاعلی

 

وقتی مدرسه دارالفنون به سال ۱۲۲۷ شمسی با حضور ناصرالدین شاه و میرزا آقاخان نوری و وزیران و اهل فضل و معلمان ایرانی و اروپایی افتتاح می‌شد ایده پرداز و بنیانگذار آن دو سال قبل به کاشان تبعید شده بود و نهایتاً بعد از افتتاح مدرسه دارالفنون سه سال گذشته بود که امیرکبیر در حمام فین به قتل رسید آنها نه رگ دست او را بلکه رگ فصل بیداری را با تیغ زده بودند که هنوز هم التیام نیافته در تاریخ ۱۸۵ ساله نظام آموزش و پرورش رسمی که دولت به طور مستقیم آن را تاسیس و اداره می‌کند به تعداد تحولات و تغییرات سیاسی اجتماعی و فرهنگی این سرزمین دچار نوسانات بسیاری شده است تحولات عمیق داخلی مانند مانند تغییر حکومت‌ها همراه با تغییرات ژئوپلوتیکی در منطقه خاورمیانه و جهان سیاست و دنیای پیچیده فراملیتی اقتصاد دورنمایی از ترس و ابهام و بهت برای نظام نوپای تعلیم و تربیت رسمی ایران ساخت که هنوز گویا چشم‌های امیرکبیر در مدرسه دارالفنون به کسانیست که از درب ورودی سالن اجتماعات این مدرسه وارد می‌شوند.
چهار سال بعد از تاسیس دارالفنون که مورد تعریف و تمجید همگان قرار گرفته بود وزارت علوم به ریاست علیقلی میرزا اعتضار السلطنه که اتفاقاً رئیس مدرسه وزارت علوم به ریاست علیقلی میرزا اعتضارالسلطنه که اتفاقاً رئیس مدرسه ‌‌ دارالفنون هم بود تاسیس شد اولین فارغ التحصیلان ممتاز این مدرسه به تعداد ۴۲ نفر به فرانسه اعزام شدند تا با کسب دانش و مهارت بیشتر برای توسعه و آبادانی این سرزمین بازگردند
در همین حین مجلس شورای ملی وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستضعفه را در سال ۱۲۸۶ شمسی تصویب کرد تا رسیدگی به امور تمام مدارس و تعلیمات مملکت توسعه بیشتری پیدا کند.
تاریخ آموزش و پرورش این سرزمین نشان می‌دهد که نهایتاً با تحولات و تغییرات متعدد و همچنین تجربه بازگشت فارغ التحصیلان فرنگ رفته دارالفنون در بهمن ۱۳۴۶ وزارت آموزش و پرورش به عنوان وزارتخانه مستقل به صورت قانونی ابلاغ شد.
تا پایان حکومت قاجاری ۳۹ وزیر در این ۷۳ سال و زیر آموزش و پرورش بودند با شروع حکومت پهلوی نیز تا پایان این حکومت ۴۶ وزیر حتی برخی کمتر از یک سال عهده‌دار مسئولیت این وزارتخانه شدند مانند دکتر محمود حسابی در کابینه مصدق.
 انقلاب ۱۳۵۷ فصل  جدیدی را برای مردم ایران رقم زده بود تا به اصطلاح تمام آمال و آرزوهای این سرزمین را از طریق مدرسه محقق سازد؛ چنانکه رهبر آن در سخنانی با امید به دبستانی ها اشاره نمودند که «ایران را مدرسه کنیم» ؛ جمهوری اسلامی که اصول و شیوه حکمرانی خود را بر پایه دین مبین اسلام و مذهب شیعه قرار داده بود آموزش و پرورش دچار دگرگونی و تحول عمیقی قرار داد. با شکل گیری جمهوری اسلامی که همراه با تحولات عمیق اقتصادی سیاسی و اجتماعی در داخل و خارج از ایران بود این وزارتخانه نیز، تاریخی پر تلاطم دارد.
حضور دولت‌های متنوع با رویکردهای سیاسی متفاوت نیز این تغییرات و تحولات را بسیار متنوع کرده است که در سلسله مطالبی که در این بخش تنظیم خواهد شد به تحولات برنامه‌ها مسائل و چالش‌های آن می‌پردازیم،هرچند که بخشی از مشکلات آن متاثر از مبانی فکری و فرهنگی مردم و اندیشمندان این حوزه دارد که گاهی ریشه‌های تاریخی آن حداقل به دو قرن اخیر یعنی تاسیس مدرسه دارالفنون می‌رسد.

بازدیدها: ۶