• روایت شاهدان

به گفته شاهدان و با توجه به ویدئوهای ضبط‌شده، انفجارها در قالب چند اونس ماده منفجره مخفی‌شده درون دستگاه‌ها، مردان بالغ را از موتورسیکلت‌ها به هوا پرتاب کرده و به دیوارها کوبیدند. افرادی که برای خرید بیرون بودند، به زمین افتاده و در حالی که از درد، پیچ‌وتاب می‌خوردند، دود وجودشان را فراگرفته بود.

محمد آوادا، ۵۲ ساله که به همراه پسرش از کنار مردی که پیجرش منفجر شده بود عبور می‌کرد، گفت: «پسرم وقتی دید دست آن مرد از بدنش جدا شد، دیوانه‌وار شروع به جیغ زدن کرد.» تا پایان روز، دست‌کم ۱۲ نفر کشته و بیش از ۲۷۰۰ نفر زخمی شدند که بسیاری از آنها دچار نقص عضو شده بودند. وقتی بی‌سیم‌های دیگری در لبنان به طور مرموز منفجر شدند، طی روز بعد، ۲۰ نفر دیگر کشته و صدها نفر زخمی شدند. برخی از کشته‌ها و مجروحان از اعضای حزب‌الله بودند اما سایرین، شامل چهار نفر از کشته‌ها، غیرنظامی یعنی کودک بودند.

به گفته مقامات، بی‌سیم‌های متعلق به اعضای حزب‌الله که در سراسر لبنان منفجر شدند، بیش از دوازده نفر را کشتند و صدها نفر را مجروح کردند. (تا زمان تهیه گزارش این روزنامه) تایمز ویدئویی از یک انفجار در مراسم خاکسپاری را که باعث فرار عزاداران برای نجات جان آنها شد، تایید کرد. این رویداد را محمد زعتری، خبرنگار آسوشیتدپرس گزارش کرده است.

اسرائیل تا کنون نقش خود را در این انفجارها تایید یا تکذیب نکرده اما ۱۲ نفر از مقامات کنونی و سابق دفاعی و اطلاعاتی که در جریان این عملیات قرار گرفته بودند، به نیویورک تایمز گفتند این حمله کار اسرائیل بوده و آن را عملیاتی پیچیده و طولانی‌مدت توصیف کردند. این مقامات به دلیل حساسیت موضوع، درخواست کردند نام‌شان فاش نشود.

پیجرها و بی‌سیم‌های تله‌گذاری‌شده، آخرین گام در درگیری چندین دهه‌ای میان اسرائیل و حزب‌الله بود که مقر آن در آن سوی مرز، در لبنان قرار دارد. این تنش‌ها پس از آغاز جنگ در نوار غزه افزایش یافت.

گروه‌هایی مانند حزب‌الله که تحت حمایت ایران هستند، مدت‌هاست در برابر حملات اسرائیل که از فناوری‌های پیشرفته استفاده می‌کند، آسیب‌پذیر بوده‌اند. به عنوان مثال، در سال ۲۰۲۰، اسرائیل، دانشمند ارشد هسته‌ای ایران را با استفاده از یک ربات کنترل‌شده از راه دور با کمک هوش مصنوعی که از طریق ماهواره هدایت می‌شد، ترور کرد. اسرائیل همچنین برای جلوگیری از توسعه هسته‌ای ایران، از هک کردن استفاده کرده است.

• ترورهای هدفمند

در لبنان، در حالی که اسرائیل، فرماندهان ارشد حزب‌الله را با ترورهای مشخص هدف قرار می‌دهد، دبیر کل آنها به یک نتیجه‌ رسیده است: اگر اسرائیل به سمت تکنولوژی‌های پیشرفته می‌رود، حزب‌الله باید به شیوه‌های ساده‌تر روی بیاورد. سیدحسن نصرالله، دبیر کل حزب‌الله لبنان، ماه فوریه در یک سخنرانی عمومی گفت که مشخص است اسرائیل از شبکه‌های تلفن همراه برای شناسایی مکان نیروهای عملیاتی حزب‌الله استفاده می‌کند.

او گفت: «شما از من می‌پرسید که عامل کجاست. من به شما می‌گویم تلفنی که در دست شما، در دست همسر و فرزندان‌تان است، همان عامل است.» وی سپس از اعضای خود درخواست کمک کرد. او گفت: «آن را دفن کنید،» و افزود: «آن را در یک جعبه آهنی قرار دهید و قفل کنید.»

بنابر ارزیابی‌های اطلاعاتی آمریکا، او سال‌ها تلاش کرده بود حزب‌الله را به جای استفاده از تلفن‌ همراه، به سمت پیجرها سوق دهد؛ دستگاه‌هایی که با وجود محدودیت‌‌شان، قادر به دریافت اطلاعات بدون افشای مکان کاربر یا دیگر اطلاعات حساس بودند.  مقامات اطلاعاتی اسرائیل از این موضوع، به عنوان فرصت استفاده کردند. حتی پیش از آنکه نصرالله تصمیم به گسترش استفاده از پیجرها بگیرد، اسرائیل نقشه‌ای را برای تاسیس یک شرکت صوری به منظور جعل یک تولیدکننده بین‌المللی پیجر آغاز کرده بود.

به گفته سه افسر اطلاعاتی که در جریان این عملیات قرار گرفته بودند، ظاهرا شرکت «B.A.C. Consulting» یک شرکت مستقر در مجارستان، تحت قرارداد با شرکت تایوانی«Gold Apollo»  دستگاه‌ها را تولید می‌کرد اما در واقع، این شرکت بخشی از یک پوشش اسرائیلی بود. افسران اطلاعاتی اسرائیل گفتند که دست‌کم دو شرکت صوری دیگر نیز برای پنهان کردن هویت واقعی افراد سازنده پیجرها ایجاد شده بودند:

طبق گفته‌های سه افسر اطلاعاتی، «.B.A.C»، مشتریان عادی نیز داشت و برای آنها پیجرهای معمولی تولید می‌کرد اما تنها مشتری مهم آن، حزب‌الله بود و پیجرهای آنها به‌هیچ‌وجه عادی نبودند، بلکه به طور جداگانه تولید شده و حاوی باتری‌هایی بودند که با مواد منفجره PETN آغشته شده بودند.

این پیجرها در تابستان ۲۰۲۲ به تعداد کم به لبنان ارسال شدند اما پس از اینکه سیدحسن نصرالله تلفن‌های همراه را محکوم کرد، تولید آنها به سرعت افزایش یافت.

برخی از دغدغه‌های نصرالله، ناشی از گزارش‌های دریافتی از متحدانش بود، مبنی بر اینکه اسرائیل به روش‌های جدیدی برای هک کردن تلفن‌ها از جمله فعال کردن میکروفون‌ها و دوربین‌ها از راه دور برای جاسوسی از صاحبان آنها دست یافته است.

به گفته سه مقام اطلاعاتی، اسرائیل میلیون‌ها دلار برای توسعه این فناوری سرمایه‌گذاری کرده بود و در بین حزب‌الله و متحدانش، این شایعه پخش شده بود که هیچ ارتباط تلفنی، از جمله اپلیکیشن‌های پیام‌رسان رمزنگاری‌شده، دیگر امن نیستند.

دبیر کل حزب‌الله، نه ‌تنها استفاده از تلفن‌های همراه را در جلسات نیروهای حزب‌الله ممنوع کرد، بلکه دستور داد جزییات تحرکات و برنامه‌های حزب‌الله، هرگز از طریق تلفن‌های همراه منتقل نشود. به گفته سه مقام اطلاعاتی او دستور داد که افسران حزب‌الله باید همیشه پیجرها را با خود داشته باشند و در صورت بروز جنگ، از طریق آنها به نیروها اعلام شود به کجا بروند.

به گفته دو مقام اطلاعاتی ایالات متحده، در طول تابستان، محموله‌های پیجرها به لبنان افزایش یافت و هزاران دستگاه به کشور وارد و بین افسران حزب‌الله و متحدان‌شان توزیع شد. برای حزب‌الله، این پیجرها یک اقدام دفاعی بودند اما در اسرائیل، افسران اطلاعاتی به آنها به ‌عنوان «دکمه‌هایی» نگاه می‌کردند که می‌توانند در زمان مناسب فشرده شوند. به نظر می‌رسد آن لحظه فرا رسیده است.

• ابزارهای مرگ

بر اساس گزارش رسانه‌های اسرائیلی، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اخیرا در سخنرانی خود برای کابینه امنیتی گفت که هرکاری که لازم باشد، انجام می‌دهد تا بیش از ۷۰ هزار اسرائیلی که در پی جنگ با حزب‌الله از خانه‌های خود فرار کرده‌اند، بازگردند. او گفت که این ساکنان، طبق بیانیه دفتر نخست‌وزیر نمی‌توانند بدون «تغییر اساسی در وضعیت امنیتی شمال» به خانه‌های خود بازگردند. چند روز بعد، دستور فعال‌سازی پیجرها صادر شد.

به گفته سه مقام اطلاعاتی و دفاعی، اسرائیل برای ایجاد انفجارها، پیجرها را به صدا درآورد و یک پیام به زبان عربی به آنها ارسال کرد که به‌ نظر می‌رسید از طرف رهبران ارشد حزب‌الله صادر شده باشد. چند ثانیه بعد، لبنان دچار آشوب شد.

با زخمی شدن تعداد زیادی از افراد، آمبولانس‌ها به کندی از خیابان‌ها عبور کردند و بیمارستان‌ها به سرعت پر شدند. حزب‌الله اعلام کرد که حداقل هشت نفر از نیروهایش کشته شده‌اند اما غیرنظامیان نیز در این آشوب گرفتار شدند. در دره بقاع لبنان، در روستای سرعین، دختر جوانی به نام فاطمه عبدالله که تازه از اولین روز کلاس چهارم به خانه بازگشته بود، صدای بوق پیجر پدرش را به گفته عمه‌اش شنید. او دستگاه را برداشت تا به پدرش بدهد و هنگامی که آن را در دست داشت، پیجر منفجر شد و فاطمه جان خود را از دست داد. او ۹ ساله بود.

همچنین هنگامی که هزاران نفر در حومه جنوبی بیروت برای شرکت در مراسم خاکسپاری چهار نفر از کشته‌شدگان انفجارها جمع شده بودند، دوباره آشوب به پا شد و انفجار دیگری رخ داد. در میان دود غلیظ، عزاداران، وحشت‌زده به خیابان‌ها هجوم بردند و به دنبال پناهگاه در لابی ساختمان‌های نزدیک بودند. بسیاری از افراد ترسیده بودند که شاید تلفن خودشان یا تلفن فردی که کنارشان ایستاده، در آستانه انفجار باشد.

برخی فریاد می‌زدند: «تلفنت را خاموش کن! باتری را بیرون بیاور!» به زودی، صدایی از طریق بلندگوی مراسم خاکسپاری نیز از همه خواست تا این کار را انجام دهند.

برای لبنانی‌ها، ایجاد موج دوم انفجارها تایید بر درسی بود که روز قبل فراگرفته بودند: اکنون آنها در دنیایی زندگی می‌کنند که رایج‌ترین دستگاه‌های ارتباطی می‌توانند به ابزارهای مرگ تبدیل شوند.

یک زن به نام ام ابراهیم در میان هرج‌ومرج، یک خبرنگار را متوقف و با دستان لرزان التماس کرد که از تلفن همراه او برای تماس با فرزندانش استفاده کند. او با شماره‌ای تماس گرفت و سپس با صدای بلند و پر از اضطراب فریاد زد: «همین الان تلفن‌های‌تان را خاموش کنید!»/ارتباط